หอเทวดาหลวงเมืองมาง

หอเทวดาหลวงเมืองมาง เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวไทลื้อเมืองมางนอกเหนือจากวัด และเป็นสถานที่บูชา บนบานศาลกล่าว เพื่อความเป็นสิริมงคลของผู้ที่เคารพนับถือตลอดมา เดิมทีเป็นสถานที่ตั้งของวัดแสนเมืองมาเก่าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2330 สำหรับลูกหลานชาวไทลื้อ จะมีพิธีบวงสรวงหรือไหว้เทวดาบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 8 ลื้อของทุกปี หรือประมาณปลายเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนมิถุนายน โดยในตอนเย็นก่อนวันเริ่มงาน จะมีการสานต๋าแหลว ประดับไว้ที่ประตูหน้าบ้าน โดยมีความเชื่อว่ากันผีเข้าบ้าน และบอกกล่าวให้บุคคลทั่วไปทราบว่า ขณะนี้ในชุมชนมีพิธีไหว้เทวดาห้ามบุคคลภายนอกเข้า ในพิธีจะประกอบไปด้วยพ่อหมอหลวง (หมอทำพิธี) พ่อหมอน้อย (หมอผู้ช่วย) หัวหน้าบ่าวหมอ บ่าวหมอ และพ่อพญา โดยพิธีจะเริ่มช่วงเช้าเป็นการเดินขบวนของพ่อหมอหลวง พ่อหมอน้อย หัวหน้าบ่าวหมอ และบ่าวหมอ จากบ้านพ่อหมอหลวง ไปยังบ้านพ่อพญา โดยมีการหาบข้าวสารอาหารและเครื่องใช้ไม้สอย พร้อมถือกระบองนำไปกระทุ้งดิน แสดงถึงการส่งสัญญาณว่าจะเดินทางไปยังบ้านพ่อพญา และเสียงกระทุ้งนั้นมีความเชื่อว่าผีสางนางไม้ตกใจก็จะพากันวิ่งหนี บ้านไหนที่ไม่มีต๋าแหล่วติดหน้าบ้าน ผีจะวิ่งเข้าบ้าน จากนั้นก็เดินทางไปยังบ้านพ่อพญา รายงานพ่อพญาว่าจะเริ่มทำพิธีแล้ว เสร็จแล้วเดินทางไปยังหอเทวดาหลวงเมืองมาง เพื่อประกอบพิธี โดยระหว่างทำพิธีห้ามผู้หญิงเข้าในลานพิธี เมื่อเสร็จพิธีแล้วก็จะอนุญาตให้ลูกหลานทุกคนไปกราบไหว้ขอพร เป็นอันเสร็จพิธี